دنداندرد یکی از دردهای شدید و ناراحتکننده است که میتواند به سرعت کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. در بسیاری از موارد، این درد همراه با تورم صورت بروز میکند که معمولاً نشانهای از وجود عفونت یا آبسه دندان است. این تورم نه تنها باعث افزایش درد و ناراحتی میشود، بلکه در صورت عدم درمان مناسب و به موقع، ممکن است به بخشهای دیگر صورت و حتی نواحی اطراف سر و گردن گسترش یافته و مشکلات جدیتری ایجاد کند. هرچند مراجعه به دندانپزشک و درمان تخصصی تنها راه حل قطعی است، اما آگاهی از روشهای خانگی تسکیندهنده تورم و درد میتواند تا زمان مراجعه به پزشک کمککننده باشد. در ادامه این مقاله به بررسی علل ورم صورت ناشی از دنداندرد، راهکارهای فوری و خانگی کاهش التهاب و زمان مناسب برای مراجعه به دندانپزشک خواهیم پرداخت. تا پایان مقاله همراه ما باشید.
علل اصلی ورم صورت ناشی از دنداندرد چیست؟
ورم صورت ناشی از درد دندان معمولاً به دلیل عفونت در ناحیه ریشه دندان یا لثه به وجود میآید. هنگامی که باکتریها وارد بافتهای داخلی دندان میشوند و چرک تشکیل میدهند، بدن با افزایش جریان خون پاسخ میدهد که باعث تورم و درد میشود. اصلیترین علل ورم صورت عبارتاند از:
- پوسیدگی عمیق دندان که به ریشه رسیده باشد.
- آبسه دندانی در اثر عفونت درماننشده ایجاد شود.
- التهاب یا عفونت شدید لثهها بروز کند.
- شکستگی یا ترک دندان مسیر ورود میکروبها را فراهم کند.
- درمانهای ناقص مانند پرکردگی یا عصبکشی غیر استاندارد انجام شده باشد.
اگر ورم درمان نشود، عفونت ممکن است به استخوان فک، گردن یا سینوسها سرایت کند که این وضعیت یکی از اورژانسهای پزشکی خواهد بود و باید فوراً اقدام شود.
اولین اقدامات خانگی برای کاهش ورم صورت
ورم صورت یکی از مشکلات شایع است که میتواند به دلایل مختلفی از جمله عفونت دندانی ایجاد شود. در چنین مواقعی، انجام چند اقدام ساده و سریع در خانه میتواند تا حد زیادی درد و التهاب را کاهش دهد و احساس راحتی بیشتری برای بیمار به همراه داشته باشد. این روشهای خانگی، راهکارهایی امن و در دسترس هستند که میتوانند تا زمان مراجعه به دندانپزشک به کنترل علائم کمک کنند. در جدول زیر، مهمترین این اقدامات به همراه توضیحات مختصر ارائه شده است.
| اقدام خانگی | توضیحات |
|
کمپرس سرد |
یخ را داخل پارچه بپیچید و به مدت ۱۵ دقیقه روی گونه قرار دهید. بین هر بار استفاده ۱۰ دقیقه فاصله دهید تا از سرمازدگی پوست جلوگیری شود. این کار به کاهش التهاب و تسکین درد کمک میکند. |
|
غرغره آب نمک گرم |
نصف قاشق چایخوری نمک را در نیم لیوان آب ولرم حل کنید و به مدت ۳۰ ثانیه غرغره نمایید. این روش به ضدعفونی دهان و کاهش التهاب لثهها کمک میکند. |
|
روغن میخک یا پونه کوهی |
چند قطره از این روغنها را با کمی روغن زیتون رقیق کرده و به آرامی روی ناحیه دردناک بمالید. دارای خاصیت ضدباکتریایی و ضدالتهابی است و به کاهش درد کمک میکند. |
| بالا نگهداشتن سر | هنگام خواب یا استراحت، سر را با بالش بالاتر نگه دارید تا تجمع مایع کاهش یافته و ورم کمتر شود. |
|
ژل آلوئهورا |
مقدار کمی ژل آلوئهورا را روی ناحیه ورمکرده قرار دهید. این ماده خاصیت ضدالتهابی دارد و باعث ایجاد احساس خنکی و آرامش میشود. |
این روشها تسکینهای موقتی ایجاد میکنند و نباید جایگزین درمان پزشکی شوند. در صورت ادامه علائم حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید.
داروهای بدون نسخه برای تسکین درد و کاهش تورم
داروهای بدون نسخه میتوانند در کاهش درد و تورم ناشی از دنداندرد مؤثر باشند، اما توجه به هشدارهای مصرف روی بستهبندی الزامی است و مصرف خودسرانه آنتیبیوتیکها ممنوع است. برخی از این داروها شامل موارد زیر میشوند:
- ایبوپروفن یا ناپروکسن؛ این داروها از گروه ضدالتهابهای غیراستروئیدی هستند و به طور همزمان درد و التهاب را کاهش میدهند. افراد دارای سابقه زخم معده یا مشکلات کلیوی باید پیش از مصرف با پزشک مشورت کنند.
- استامینوفن؛ برای کسانی که نمیتوانند ایبوپروفن مصرف کنند، استامینوفن گزینهای مناسب برای تسکین درد است، هرچند خاصیت ضدالتهابی قوی ندارد.
- ژلهای موضعی بیحسکننده؛ محصولاتی که حاوی بنزوکائین یا لیدوکائین هستند، میتوانند به طور موقت درد لثه را بیحس کنند، اما نباید بیش از حد یا روی پوست آسیبدیده استفاده شوند.
در صورت بروز عفونت باکتریایی دندان، مصرف آنتیبیوتیکهایی مانند آموکسیسیلین یا کلیندامایسین تنها با نسخه پزشک مجاز است. مصرف خودسرانه این داروها میتواند باعث مقاومت دارویی و عوارض جانبی گوارشی شود.
چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟
در مواقع بروز علائم هشداردهنده، باید بلافاصله به دندانپزشک مراجعه کنید. این علائم شامل تورم شدید و رو به گسترش در ناحیه صورت یا ناحیه گردن، تب بالا و احساس بیحالی، درد شدیدی که با مسکنهای معمول روند کاهش ندارد، خروج چرک یا مایع زرد از لثه، و دشواری در بلعیدن یا باز کردن دهان است. چنین وضعیتهایی نشاندهنده عفونتهای جدی و نیازمند اقدامات فوری مانند تخلیه آبسه، درمانهای ریشه یا حتی کشیدن دندان است. در این موارد، هر گونه تأخیر در مراقبت میتواند منجر به تشدید عوارض شده و سلامت شما را تهدید کند. بنابراین، در صورت مشاهده این نشانهها، باید فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید تا درمان مناسب و لازم در اسرع وقت انجام شود.
سخن پایانی
ورم صورت ناشی از دنداندرد تنها یک علامت ساده نیست، بلکه هشداری جدی از وجود عفونت فعال در ناحیه دهان است که میتواند عوارض وخیمی به همراه داشته باشد. در این شرایط، روشهای خانگی تنها میتوانند بهطور موقت تسکیندهنده علائم باشند و درمان اصلی باید سریعاً توسط پزشک متخصص پیگیری شود. کلینیک دندانپزشکی پروپلاس یکی از مراکز معتبر و مجهز در تهران است که با بهرهگیری از فناوریهای روز خدمات تخصصی دندانپزشکی عمومی و زیبایی را ارائه میدهد. در این مرکز، علاوه بر درمان عفونتها و جراحیهای تخصصی، خدمات زیبایی ارزشمندی مانند بلیچینگ دندان تحت نظر دندانپزشک زیبایی در تهران انجام میشود.
