داشتن دندانهایی مرتب و لبخندی جذاب، خواستهای است که بسیاری از افراد آن را دنبال میکنند. ارتودنسی بهعنوان یکی از روشهای موثر برای اصلاح نامرتبی دندانها، به دو نوع ثابت و متحرک تقسیم میشود که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. انتخاب بین این دو نوع ارتودنسی به عوامل مختلفی مانند شدت ناهنجاری، سن بیمار، میزان همکاری و سبک زندگی فرد بستگی دارد. در ادامه این مقاله به بررسی تفاوتها، مزایا، ارتودنسی ثابت و متحرک خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
مقایسه ارتودنسی متحرک و ثابت
| ویژگیها | ارتودنسی متحرک | ارتودنسی ثابت |
| قابلیت جا به جایی | کاملاً قابل درآوردن توسط بیمار هنگام غذا خوردن و مسواک زدن است، که دسترسپذیری و تمیزی آسانتر را فراهم میکند. | به طور دائمی روی دندانها نصب میشود و فقط توسط پزشک قابل برداشت است، بنابراین امکان برداشتن توسط بیمار وجود ندارد. |
| میزان اثرگذاری | بیشتر برای اصلاح ناهنجاریهای خفیف، تغییرات جزئی و در کودکان و نوجوانان به دلیل رشد فک کاربرد دارد. | مناسب برای ناهنجاریهای متوسط تا شدید و مشکلات پیچیده دندانی است که نیازمند نیروهای متمرکز و بلندمدت میباشد. |
| مدت زمان استفاده روزانه | معمولاً باید بین ۱۴ تا ۲۰ ساعت در روز استفاده شود تا اثرگذاری مطلوب باشد. | همیشه در دهان ثابت است و باید ۲۴ ساعت در روز حفظ شود تا اثربخشی کامل حاصل شود. |
|
ظاهر |
کمتر دیده میشود و به دلیل قابلیت بیرون آوردن، در موقعیتهای اجتماعی میتوان آن را حذف کرد؛ برخی مدلها شفاف و نامرئی هستند. | معمولا فلزی و قابل مشاهده است، هرچند انواع سرامیکی و لینگوال (در پشت دندان) ظاهر نامشهودتری دارند. |
|
مدت زمان درمان |
معمولاً دوره درمان کوتاهتری دارد، به ویژه در کودکان و نوجوانان که فک در حال رشد است. | درمان طولانیتر است اما با اثربخشی بیشتر در اصلاح مشکلات پیچیدهتر بزرگسالان و نوجوانان. |
|
میزان همکاری بیمار |
همکاری دقیق و منظم بیمار حیاتی است، زیرا عدم استفاده کافی منجر به عدم موفقیت در درمان میشود. | وابستگی کمتری به همکاری بیمار دارد، زیرا دستگاه در دهان ثابت است. |
| هزینه | هزینه معمولاً کمتر است و نسبت به ارتودنسی ثابت مقرونبهصرفهتر است. | هزینه معمولاً بیشتر است به دلیل استفاده از براکتها، سیمها و نیاز به مراجعات مرتب. |
|
مراقبت از دندان |
مراقبت آسانتر است چون دستگاه هنگام مسواک زدن و غذا خوردن خارج میشود، امکان تمیز کردن بهتر دندان ها وجود دارد. | نیازمند دقت و زمان بیشتری برای پاکیزگی دندانها و اطراف دستگاه است، چون برداشتن توسط بیمار امکانپذیر نیست. |
در نهایت انتخاب روش مناسب ارتودنسی باید توسط متخصص ارتودنسی با توجه به شرایط خاص دهان و دندان فرد انجام شود و هر کدام از این دو روش مزایا و محدودیتهای خاص خود را دارند که باید در نظر گرفته شود.
هزینه ارتودنسی متحرک و ثابت
یکی از دغدغههای اصلی بیماران در انتخاب روش ارتودنسی، هزینه است. ارتودنسی متحرک به دلیل ساختار سادهتر و مدت زمان درمان کوتاهتر معمولاً هزینه کمتری دارد و بیشتر برای کودکان و نوجوانان تجویز میشود. این روش برای مشکلات خفیفتر مناسب است و امکان برداشتن دستگاه هنگام غذا خوردن و مسواک زدن، راحتی بیشتری برای بیمار فراهم میکند. در مقابل، ارتودنسی ثابت به دلیل استفاده از براکتها، سیمها و جلسات مرتب تنظیم، هزینه بالاتری دارد، اما درمانهای پیچیدهتر و شدیدتر را پوشش میدهد و اثر ماندگارتر و نتیجه قطعیتری دارد. بنابراین به طور کلی میتوان گفت ارتودنسی متحرک هزینه کمتر اما محدودیت در درمانهای پیچیده دارد، و ارتودنسی ثابت با هزینه بیشتر، نتیجه بهتری ارائه میدهد. انتخاب درست نوع ارتودنسی باید با مشورت متخصص و براساس شرایط فردی انجام شود تا بهترین نتیجه حاصل شود.
به گفته سایت Healthline :
“Removable braces may be a less expensive option than traditional braces.”
→ «بریسهای قابلجدا شدن ممکن است گزینهای کمهزینهتر نسبت به بریسهای سنتی باشند.»
طول درمان در ارتودنسی متحرک و ثابت
طول درمان ارتودنسی به شدت مشکل دندانی، سن بیمار و میزان همکاری بستگی دارد. ارتودنسی متحرک معمولاً برای کودکان در حال رشد استفاده میشود و مدت درمان آن معمولاً بین ۶ ماه تا ۲ سال است. از طرف دیگر، ارتودنسی ثابت که بیشتر در بزرگسالان یا موارد پیچیده به کار میرود، درمانی طولانیتر دارد و معمولاً بین ۱ تا ۳ سال طول میکشد. نکته مهم این است که در ارتودنسی متحرک، عدم استفاده منظم دستگاه باعث طولانیتر شدن یا حتی بیاثر شدن درمان میشود، اما در ارتودنسی ثابت، چون دستگاه همیشه روی دندان قرار دارد، نتیجه درمان قابل پیشبینیتر است.
عوارض و مشکلات احتمالی هر نوع ارتودنسی
ارتودنسی متحرک معمولاً مشکلاتی مانند احتمال گم شدن یا شکستن پلاکها دارد زیرا دستگاه قابل برداشتن است. همچنین، اثربخشی این روش تا حد زیادی به همکاری دقیق بیمار وابسته است و در موارد ناهنجاریهای شدید کمتر مؤثر است. درد و ناراحتی اولیه ممکن است وجود داشته باشد و در برخی موارد تأثیر موقتی بر گفتار دیده میشود.
در عین حال، ارتودنسی ثابت باعث دشواری در مسواک زدن و استفاده از نخ دندان میشود که در صورت رعایت نکردن بهداشت میتواند باعث ایجاد لکههای سفید یا پوسیدگی شود. ممکن است در روزهای ابتدایی درمان زخم یا تحریک مخاط دهان و لبها رخ دهد. همچنین، فشار طولانی مدت دستگاه ممکن است باعث حساسیت و درد شود که معمولاً با گذشت زمان کاهش مییابد. رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان، استفاده از مسواکهای مخصوص ارتودنسی، مراجعه منظم به دندانپزشک و پیروی از توصیههای درمانی میتواند بسیاری از این مشکلات را کنترل کند و روند درمان را بهتر و مؤثرتر نماید.
سخن نهایی
در پایان میتوان گفت که پاسخ به پرسش «ارتودنسی متحرک بهتر است یا ثابت؟» کاملاً به شرایط هر فرد بستگی دارد. اگر کودک یا نوجوانی با ناهنجاریهای خفیف دارید، ارتودنسی متحرک گزینه مناسبی است؛ اما برای بزرگسالان و کسانی که مشکلات دندانی پیچیدهتری دارند، ارتودنسی ثابت نتیجهای ماندگارتر و کاملتر ارائه میدهد.
کلینیک دندانپزشکی پروپلاس با بهرهگیری از تیم متخصص و تجهیزات پیشرفته، بهترین خدمات ارتودنسی را در شرق تهران ارائه میکند. این مرکز علاوه بر ارتودنسی، خدماتی چون ایمپلنت دندان با جدیدترین تکنولوژیها و دندانپزشکی زیبایی را نیز با کیفیت بالا و توجه ویژه به بیماران ارائه میدهد. محیط آرام و کادر مجرب این کلینیک، تجربهای مطمئن و دلنشین از درمانهای دندانپزشکی را برای مراجعان فراهم میکند. با مراجعه به پروپلاس میتوان بهترین مراقبتها و نتایج درمانی را با قیمتی مناسب دریافت کرد . ممنون که تا این قسمت مقاله همراه ما بودید.
